Inhoud

• Wat doet foliumzuur en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik foliumzuur gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

foliumzuur

Foliumzuur wordt ook wel vitamine B11 genoemd. Het is vooral aanwezig in groenten en volkorenproducten.

Foliumzuur speelt een belangrijke rol in het lichaam. Het is bijvoorbeeld nodig voor de aanmaak van de rode bloedcellen en voor de werking van de zenuwen. Bovendien is het zeer belangrijk voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de ongeboren baby.

Ons lichaam kan foliumzuur niet zelf maken. Daarom moeten we het via ons voedsel binnenkrijgen. Foliumzuur verlaat het lichaam in kleine hoeveelheden via de urine. Om gezond te blijven, is daarom telkens een nieuwe hoeveelheid foliumzuur via het voedsel nodig.

Het is te gebruiken om aangeboren afwijkingen te voorkomen bij zwangerschap en kinderwens, bij vitaminegebrek, bij bepaalde vormen van bloedarmoede en bij homocystinurie (een stofwisselingsziekte).

Wat doet foliumzuur en waarbij gebruik ik het?

Zwangerschap en kinderwens

Als u zwanger bent of dat wilt worden, gebruikt u foliumzuur om een tekort aan dit vitamine te voorkomen. Foliumzuur is van belang voor de vroege ontwikkeling van het ongeboren kind.

Als er tijdens de eerste weken van de zwangerschap een tekort aan dit vitamine bestaat, kan het kind tijdens de zwangerschap een afwijking van het zenuwstelsel ontwikkelen. De meest bekende vorm hiervan is een ‘open ruggetje’, ook wel ‘spina bifida’ genoemd. Ook andere afwijkingen komen voor, zoals het ontbreken van delen van de hersenen, een hazenlip of hartafwijkingen.

Tijdens de zwangerschap heeft u extra foliumzuur nodig. Als u normaal gezond en gevarieerd eet, krijgt u toch nog onvoldoende foliumzuur binnen. U zou dan minstens dertig volkoren boterhammen of bergen spruitjes per dag moeten eten. Daarom is het verstandig foliumzuur te slikken als u zwanger wilt worden.

Het kan een aantal weken duren voor de hoeveelheid foliumzuur in uw bloed voldoende is. Begin daarom minstens vier weken voor de ‘verwachte’ bevruchting met slikken van foliumzuur.

Vitamine- en mineralengebrek

Verschijnselen
Een gebrek aan foliumzuur geeft vooral klachten op plaatsen waar de cellen zich van nature snel delen, zoals de slijmvliezen van de mond, de maag, de darmen en  het bloed. U krijgt dan last van een pijnlijke mond, diarree en vermoeidheid.

Oorzaak
Een tekort aan foliumzuur kan ontstaan:

• Bij gebruik van methotrexaat een medicijn tegen reuma, psoriasis en de ziekte van Crohn. Dit medicijn kan als bijwerking een tekort aan foliumzuur geven. Vandaar dat artsen u altijd foliumzuur voorschrijven als u methotrexaat gebruikt.
• Bij langdurig gebruik van bepaalde medicijnen tegen epilepsie, zoals fenytoïne of fenobarbital.
• Bij bepaalde darmziektes, waarbij de darmen minder foliumzuur uit het voedsel kunnen opnemen. Uw arts kan aangeven bij welke aandoeningen u foliumzuur nodig heeft.
• Bij zware drinkers, vanwege een te eenzijdige voeding en omdat mensen die veel alcohol drinken waarschijnlijk meer foliumzuur nodig hebben.
• Bij eenzijdige voeding, bijvoorbeeld vanwege een geringe eetlust of een dieet. Foliumzuur komt voor in bladgroenten, citrusvruchten, lever, en gist.

Als u een tekort aan foliumzuur heeft, zal uw arts u dit medicijn voorschrijven. Meestal is het tekort dan na enkele weken opgeheven.

Bloedarmoede

Bloedarmoede kunt u merken aan vermoeidheid, kortademigheid bij inspanning, duizeligheid, hartkloppingen, hoofdpijn en oorsuizen. Megaloblastaire anemie is een vorm van bloedarmoede die soms wordt veroorzaakt door een foliumzuurtekort.

Als een tekort aan foliumzuur de oorzaak is van de bloedarmoede, zal uw arts u dit medicijn voorschrijven. Meestal is het tekort dan na enkele weken opgeheven.
 

Homocystinurie

Homocystinurie is een zeldzame stofwisselingsziekte. Het wordt ook wel hyperhomocysteïnemie genoemd.

Oorzaak
Bij deze erfelijke aandoening kan het lichaam zelf het aminozuur methionine niet goed afbreken. Aminozuren zijn bouwstenen van eiwitten. Hierdoor ontstaat een ophoping in het bloed van een tussenproduct, homocysteïne. Dit geeft meer kans op verstopping van de bloedvaten door bloedstolsels, waardoor trombose, longembolie of een herseninfarct kan worden veroorzaakt.

Het geeft ook meer kans op oogaandoeningen, botontkalking en in ernstige gevallen achterstand in de ontwikkeling van verstandelijke vermogens.

Behandeling
Meestal moeten mensen met deze aandoening voeding gebruiken met zo min mogelijk van het aminozuur methionine.

Bij sommige patiënten schrijft de arts foliumzuur voor om de kans op trombose, longembolie of een herseninfarct te verlagen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Foliumzuur zit ook in ons dagelijks voedsel. Bij normaal gebruik zal het daarom meestal geen bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor foliumzuur. Dit kunt u merken aan huiduitslag, galbulten, jeuk en koorts.

  Waarschuw dan uw arts. Blijkt u overgevoelig, dan mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, weinig eetlust, winderigheid en een opgezette buik.

  Meestal helpt het als u dit medicijn met wat voedsel inneemt. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik foliumzuur gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Capecitabine en fluorouracil, medicijnen tegen kanker. Foliumzuur kan de bijwerkingen van deze medicijnen versterken. Dit gebeurt vooral als u meer dan 5 mg foliumzuur per dag gebruikt. Als u meer dan 5 mg foliumzuur moet gebruiken, overleg hier dan over met uw arts of apotheker.
• Fenytoïne, een medicijn tegen epilepsie. Foliumzuur kan de werking van fenytoïne verminderen. Dit gebeurt vooral bij hoge doseringen foliumzuur. Gebruik van minder dan 1 mg foliumzuur per dag kan meestal geen kwaad. Overleg hierover met uw arts of apotheker.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

U kunt dit medicijn veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Hoe?
Kijk voor de juiste dosering altijd op de verpakking, op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Wanneer?
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis. Als u het 1 keer per dag gebruikt: bij voorkeur ’s ochtends. Als u het 2 keer per dag gebruikt: ’s ochtends en ’s avonds, bijvoorbeeld voor het tandenpoetsen.

• Zwangerschap en kinderwens. Om een foliumzuurtekort te voorkomen, moet u minstens 4 weken vóór de bevruchting al foliumzuur gebruiken. Begin er daarom al mee voordat u gaat proberen zwanger te worden, bijvoorbeeld al voordat u stopt met de pil.
• Tegen de bijwerkingen van methotrexaat. Methotrexaat wordt meestal eenmaal per week gebruikt. Vaak adviseert uw arts u foliumzuur te gebruiken op de dag nadat u methotrexaat heeft gebruikt. Bijvoorbeeld als u methotrexaat altijd op dinsdag inneemt, neemt u foliumzuur op woensdag in. Soms moet u foliumzuur ook een paar dagen na het gebruik van methotrexaat innemen of op meerdere dagen van de week. Maar foliumzuur wordt nooit op dezelfde dag als methotrexaat gebruikt.

Hoelang?

• Zwangerschap en kinderwens. Begin minimaal 4 weken voordat u verwacht zwanger te worden. Ga door met slikken tot u zeker weet dat u minstens 10 weken in verwachting bent, geteld vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Blijf ermee doorgaan, ook als het langer duurt voordat u zwanger bent. Het kan geen kwaad als u dit langdurig gebruikt.
• Bloedarmoede. Waarschijnlijk zult u foliumzuur moeten gebruiken zolang de oorzaak van het tekort aanwezig is.
• Gebruik methotrexaat. Gebruik foliumzuur gedurende de hele behandeling.
• Homocystinurie. Meestal moet u foliumzuur langdurig gebruiken.