Medische Encyclopedie
Inhoud
- Wat doet gonadoreline en waarbij gebruik ik het?
- Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
- Mag ik gonadoreline gebruiken met andere medicijnen?
- Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
- Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
- Hoe gebruik ik dit medicijn?
gonadoreline
Gonadoreline is een hypothalamus-hormoon. De hypothalamus is een onderdeel van de hersenen. Gonadoreline stimuleert de aanmaak van zowel mannelijke als vrouwelijke geslachthormonen.
Artsen schrijven dit medicijn voor bij verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen en mannen en bij een vertraagde puberteit bij mannen.
Wat doet gonadoreline en waarbij gebruik ik het?
Verminderde vruchtbaarheid
Als een stel ondanks een normale seksuele relatie niet zwanger raakt binnen een jaar, spreken we van een verminderde vruchtbaarheid. Zowel de man als de vrouw kan verminderd vruchtbaar zijn.
Voor een zwangerschap moet een gezonde zaadcel een eicel bevruchten. Dit moet kort na de eisprong gebeuren, als de eicel is gerijpt. De bevruchte eicel moet zich vervolgens innestelen in de baarmoederwand, zodat het voldoende voedsel krijgt om te groeien.
Oorzaken
Verminderde vruchtbaarheid kan ontstaan als de hypothalamus het hormoon gonadoreline onvoldoende aanmaakt. De hypothalamus is een deel van de hersenen. Het hormoon stimuleert een klier in de hersenen, de hypofyse. De hierbij vrijkomende hypofyse-hormonen stimuleren uiteindelijk de geslachtsorganen.
Als de hypothalamus of de hypofyse onvoldoende hormonen aanmaken, komt er bij vrouwen geen gerijpte eicel vrij. Mannen maken dan onvoldoende nieuwe zaadcellen aan.
Er zijn ook andere oorzaken voor een verminderde vruchtbaarheid, zoals aandoeningen aan de eileiders of zaadleiders. Daarvoor wordt gonadoreline niet gebruikt.
Behandeling bij vrouwen
Als blijkt dat de onvruchtbaarheid komt doordat de hypothalamus onvoldoende hormoon aanmaakt, kan de arts gonadoreline voorschrijven. Via een infuuspompje, dat elke anderhalf tot 2 uur een kleine dosis toedient, stimuleert het de hypofyse om hormonen af te geven, waardoor de eisprong optreedt. Op de dag van de eisprong en op de dag daarna moet u geslachtsgemeenschap hebben of brengt de arts de zaadcellen in de baarmoeder (inseminatie). Ongeveer 7 op de 10 vrouwen met deze vorm van onvruchtbaarheid worden op deze manier zwanger.
Behandeling bij mannen
Om de aanmaak van nieuwe zaadcellen te stimuleren, kan de arts gonadoreline voorschrijven. Via een infuuspompje dat elke 2 uur een kleine dosis toedient, stimuleert het de hypofyse. De hypofyse geeft dan hormonen af waardoor de zaadballen nieuwe zaadcellen maken. Het duurt ongeveer twee en een halve maand voor die zaadcellen zijn volgroeid. Dus vanaf dan heeft u bij geslachtsgemeenschap kans op een bevruchting.
Onderzoek naar onvruchtbaarheid
Gonadoreline wordt ook gebruikt in het onderzoek naar de oorzaak van onvruchtbaarheid. Het wordt dan eenmalig via een injectie toegediend. Met dit onderzoek kan men bepalen of de oorzaak van de onvruchtbaarheid komt door een afwijking in de hypothalamus of door een afwijking in de hypofyse.
Vertraagde puberteit
Als bij jongens rond hun 15e jaar nog geen mannelijke kenmerken zijn ontstaan, spreekt men van een vertraagde puberteit.
Oorzaken
De oorzaak hiervan kan liggen in een verminderde aanmaak van hormonen door de hypofyse of door de hypothalamus. De hypothalamus is een deel van de hersenen dat de hypofyse stimuleert en de hypofyse is een klier in de hersenen die andere hormonen aanmaakt. Deze hypofyse-hormonen stimuleren uiteindelijk de zaadballen.
Behandeling
Meestal schrijven artsen in dat geval testosteron voor om de ontwikkeling van geslachtskenmerken te stimuleren. Indien dit niet voldoende effect heeft, kan de arts andere hormonen voorschrijven, zoals HCG (humaan chorion gonadotropine) of gonadoreline. Deze hormonen stimuleren de zaadballen om testosteron aan te maken, waardoor mannelijke kenmerken ontstaan.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. De bijwerkingen zijn verschillend bij vrouwen en mannen.
De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.
Bij vrouwen
Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)
Meerlingzwangerschap
Door gebruik van dit medicijn kunnen zich meerdere eicellen tegelijkertijd ontwikkelen. Dit kan leiden tot tweelingen of meerlingen.
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Overreactie van de eierstokken, waardoor zich te veel eicellen ontwikkelen. Dit kan ernstige klachten geven, met onder andere kans op trombose. De verschijnselen van deze overreactie merkt u na de eisprong: ernstige buikpijn, diarree, braken, pijnlijke borsten, plotselinge gewichtstoename van meer dan twee kilo, kortademigheid en niet of heel weinig plassen.
Waarschuw bij deze verschijnselen meteen uw arts.
Hoofdpijn, misselijkheid, buikpijn, hevige menstruatie, opvliegers, zweten, gevoelige borsten.
Deze bijwerkingen ontstaan in het begin van de behandeling door de toename van het vrouwelijk geslachtshormoon oestradiol. Deze bijwerkingen verdwijnen weer vanzelf.
Bij gebruik langer dan 6 maanden: kans op voortijdige overgangsklachten (nooit meer ongesteld zijn, dat heet menopauze) en botontkalking (osteoporose).
Deze verschijnselen verdwijnen weer binnen 6 tot 9 maanden na de behandeling.
Pijn op de injectieplaats, roodheid, zwelling, jeuk en blauwe plekken.
Gebruikt u het infuuspompje en blijft u last houden van deze klachten? Raadpleeg dan uw arts.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Trombose. Dit kunt u herkennen aan een dikke, harde, rode en pijnlijke plek op het been, soms aan pijn in de kuit en een zwaar gevoel in het been, zelden aan plotseling optredende kortademigheid, soms met pijn of het ophoesten van bloed.
Waarschuw in deze gevallen onmiddellijk een arts of ga meteen naar de Eerste-Hulpdienst.
Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, duizeligheid, een rood gezicht, hartkloppingen of flauwvallen.
Raadpleeg dan een arts.
In zeldzame gevallen ontstaat zwelling van gezicht, lippen of tong of benauwdheid. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst. Als u overgevoelig bent voor dit medicijn, mag u het in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor gonadoreline. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet meer krijgt.Hart- en vaataandoeningen, zoals hartkramp (angina pectoris) en meer kans op een hartaanval. De kans hierop is groter bij mensen die al meer kans hebben op een hart- of vaataandoeningen. Zoals mensen met hartkramp en mensen die ooit een hartaanval hebben gehad.
Overleg met uw arts voor u dit medicijn gaat gebruiken. Neem ook contact op met uw arts als u meer klachten krijgt en bij pijn op de borst. Mogelijk kan uw arts u een ander medicijn voorschrijven.
Bij mannen
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Pijn op de injectieplaats, roodheid, zwelling, jeuk en blauwe plekken.
Gebruikt u het infuuspompje en blijft u last houden van deze klachten? Raadpleeg dan uw arts.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Langdurige en pijnlijke erectie.
Waarschuw dan uw arts.
Bij gebruik langer dan 6 maanden: kans op opvliegers, minder zin in vrijen, impotentie en borstvorming. Verder kans op botontkalking (osteoporose).
Deze verschijnselen verdwijnen weer binnen 6 tot 9 maanden na de behandeling.
Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, duizeligheid, een rood gezicht, hartkloppingen of flauwvallen.
Raadpleeg dan een arts.
In zeldzame gevallen ontstaat zwelling van gezicht, lippen of tong of benauwdheid. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst. Als u overgevoelig bent voor dit medicijn, mag u het in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor gonadoreline. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet meer krijgt.Hart- en vaataandoeningen, zoals hartkramp (angina pectoris) en meer kans op een hartaanval. De kans hierop is groter bij mensen die al meer kans hebben op een hart- of vaataandoeningen. Zoals mensen met hartkramp en mensen die ooit een hartaanval hebben gehad.
Overleg met uw arts voor u dit medicijn gaat gebruiken. Neem ook contact op met uw arts als u meer klachten krijgt en bij pijn op de borst. Mogelijk kan uw arts u een ander medicijn voorschrijven.
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Mag ik gonadoreline gebruiken met andere medicijnen?
Er zijn van dit medicijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.
Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Zwangerschap
Gebruik dit medicijn alleen na overleg met uw arts. Dit medicijn wordt gebruikt om de vruchtbaarheid te vergroten. Zodra u zwanger bent, moet u met dit medicijn stoppen. Als u langer doorgaat, bestaat er een kans dat dit medicijn de ontwikkeling van de baby beïnvloedt. Overleg hierover met uw arts.
Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Het is niet bekend of het in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor de baby. Overleg hierover met uw arts of apotheker.
Hoe gebruik ik dit medicijn?
Hoe?
Dit medicijn wordt via een infuuspompje onder de huid toegediend. Voor onderzoek wordt het ook wel als een eenmalige injectie in een ader toegediend. De arts of verpleegkundige zal u uitleg geven over het infuuspompje. Aarzel niet bij onduidelijkheden uitleg te vragen.
Wanneer?
Het infuuspompje wordt ingesteld op een afgifte van een kleine dosis per anderhalf of 2 uur. De hoeveelheid in het pompje is genoeg voor ongeveer 3 dagen. Daarna moet de cassette met de infuusvloeistof worden verwisseld.
Hoelang?
Het hangt af van de toepassing hoelang u dit medicijn gebruikt.
- Onvruchtbaarheid vrouwen: meestal gebruikt u het gedurende 2 tot 4 weken. Als er geen eisprong is geweest, kan de behandeling worden herhaald.
- Onvruchtbaarheid mannen: meestal gebruikt u dit medicijn een aantal weken tot maanden tot het effect merkbaar wordt. Het duurt ongeveer twee en een halve maand voor nieuwe zaadcellen zijn gevormd. Deze blijven daarna enige weken levensvatbaar.
- Vertraagde puberteit bij mannen: hierbij gebruikt u het tot het gewenste effect is bereikt.